Komunikat Komisji Etyki i Wykonywania Zawodu Krajowej Rady Radców Prawnych w sprawie obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej w sytuacji kierowania przez radcę prawnego do odpowiednich organów zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego przez prawo (art. 3 ust. 3 ustawy o radcach prawnych, art. 24 KERP)
Zgodnie z postanowieniem art. 24 KERP w przypadku, gdy na żądanie klienta radca prawny kieruje do odpowiednich organów zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego przez prawo, ujawnionego w związku ze świadczeniem pomocy prawnej obowiązany jest wyraźnie wskazać, że dokonuje tego w imieniu i z upoważnienia klienta.
W takim przypadku należy pamiętać, że:
W zawiadomieniu o podejrzeniu popełnienia czynu zabronionego przez prawo, ujawnionego w związku ze świadczeniem pomocy prawnej, radca prawny powinien oznaczyć, że czyni to w imieniu i z upoważnienia klienta.
Do przedmiotowego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa radca prawny winien załączyć stosowne pełnomocnictwo udzielone przez klienta.
W wyniku podpisania przez radcę prawnego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w imieniu i z upoważnienia klienta, radca prawny nie staje się „osobą zawiadamiającą" w rozumieniu przepisów art. 304a oraz art. 307 § 3 KPK, gdyż osobą zawiadamiającą jest klient, którego radca prawny jest pełnomocnikiem.
Jeżeli doszłoby do sytuacji, w której w wyniku skierowania przez radcę prawnego w imieniu klienta zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa radca prawny zostaje wezwany przez organ w celu przesłuchania radcy prawnego w charakterze świadka na podstawie przepisu art. 307 § 3 KPK, radca prawny po stawieniu się przed organ winien bezwzględnie, na podstawie przepisów art. 180 § 2 KPK oraz art. 3 ust. 3 ustawy o radcach prawnych, powołać się na tajemnicę zawodową jako podstawę prawną odmowy składania zeznań. Podkreślenia wymaga okoliczność, że zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa zostało skierowane przez radcę prawnego wyłącznie w imieniu i z upoważnienia klienta jako osoby zawiadamiającej w oparciu o informacje powzięte od klienta a zatem okoliczności można ustalić na podstawie innego dowodu tj. przesłuchania klienta w charakterze świadka. Jeżeli dysponuje informacjami w tym zakresie, jednocześnie radca prawny winien wskazać na możliwość ustalenia danej okoliczności za pomocą innych dowodów (art. 180 § 2 KPK).
Obecnie zasadą jest sporządzanie wspólnego protokołu z przyjęcia ustnego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz przesłuchania osoby zawiadamiającej w charakterze świadka (zgodnie z art. 304a KPK). Radca prawny nie może zatem w imieniu i z upoważnienia klienta złożyć ustnego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, które połączone jest z przesłuchaniem radcy prawnego w charakterze świadka. Organ może przesłuchać wyłącznie klienta radcy prawnego (jako osobę zawiadamiającą) w charakterze świadka, a udział radcy prawnego w przesłuchaniu klienta w charakterze świadka może ograniczać się wyłącznie do roli pełnomocnika działającego w imieniu i z upoważnienia przesłuchiwanego klienta.
Radca prawny, kierując zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w imieniu i z upoważnienia klienta, winien postępować zgodnie z dyspozycją przepisu art. 38 ust. 1 KERP, w myśl którego radca prawny korzystając przy wykonywaniu zawodu z ustawowej wolności słowa i pisma obowiązany jest w swych wystąpieniach zachować umiar i takt. Nadto, zgodnie z art. 38 ust. 3 KERP, radca prawny nie może świadomie podawać informacji nieprawdziwych, ale nie odpowiada za zgodność z prawdą informacji uzyskanych od klienta.
Komunikat został przyjęty przez Komisję Etyki i Wykonywania Zawodu Krajowej Rady Radców Prawnych w składzie:
r.pr. dr Katarzyna Palka-Bartoszek (przewodnicząca)
r.pr. Karolina Pukańska-Dura (opracowanie)
r.pr. Agata Gutowska
r.pr. Rafał Rybnik
r.pr. Jolanta Czepe
r.pr. Andrzej Kadzik
r.pr. Grzegorz Wyszogrodzki
r.pr. Jacek Zieleziński
Przewodnicząca
Komisji Etyki i Wykonywania Zawodu KRRP
/-/
r.pr. dr Katarzyna Palka-Bartoszek