Komunikat ws. rozliczania podatku VAT z tytułu „urzędówek" przez radców prawnych wykonujących zawód na podstawie umowy o pracę

16.10.2012

Komunikat w sprawie rozliczania się z podatku VAT z tytułu „urzędówek" przez radców prawnych wykonujących zawód na podstawie umowy o pracę.

Z licznych telefonów oraz pism kierowanych przez radców prawnych do OIRP w Krakowie wynika, że istnieją wątpliwości co do sposobu rozliczania się z podatku VAT, w przypadku radców prawnych wykonujących zawód radcy prawnego w ramach stosunku pracy, nie prowadzących działalności gospodarczej i nie będących wspólnikami żadnej spółki, którym została przydzielona sprawa z urzędu i zasądzone przez Sąd koszty zastępstwa procesowego z doliczeniem podatku VAT.

Mając to na uwadze informujemy, że w indywidualnej interpretacji podatkowej z 18 lipca 2012 roku (IPTPP4/443-260/12-4/OS) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził, że świadczenie usług w zakresie zastępstwa procesowego z urzędu stanowi działalność wykonywaną osobiście i z tytułu wykonywania tej działalności radca prawny jest podatnikiem podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT.

Ponadto Dyrektor Izby podkreślił, że radca prawny nie może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego przewidzianego w art. 113 ustawy o VAT, a dotyczącego podatników, których obroty w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 150 tys. zł.

W wykonaniu delegacji ustawowej zawartej w art. 113 ust. 14 pkt 2 ustawy o VAT Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 68, poz. 360). Stosownie do treści § 27 ww. rozporządzenia, Minister Finansów określił listę towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku, określone w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy - stanowiącą załącznik do ww. rozporządzenia. W poz. 13 załącznika do ww. rozporządzenia (bez względu na symbol PKWiU), wymieniono usługi prawnicze. Minister Finansów wyłączył zatem z obowiązującego obecnie zakresu zwolnień przedmiotowych usługi prawnicze, a zatem także usługi świadczone przez radców prawnych.

Tak więc, bez względu na wysokość osiągniętego obrotu, działalność radców prawnych podlega opodatkowaniu stawką podstawową podatku VAT obecnie w wysokości 23%.

W związku z powyższym, ponieważ usługi polegające na zastępstwie procesowym z urzędu, stanowią samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą w rozumieniu ww. przepisów na radcy prawnym, który otrzymał wynagrodzenie za świadczenie usług zastępstwa procesowego z urzędu spoczywa obowiązek zarejestrowania się jako podatnika VAT (bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej w myśl ustawy o działalności gospodarczej). Rejestracja następuje w momencie zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatków od towarów i usług tj. złożenia w urzędzie skarbowym druku VAT-R. Z tym momentem podmiot uzyskuje formalne znamiona statusu podatnika podatku od towarów i usług i od tego dnia przysługuje mu prawo do wystawienia faktur VAT, jak również odliczania podatku naliczonego od dokonywanych zakupów, które są związane z czynnościami opodatkowanymi. Wzór dokumentu VAT-R zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług oraz dokumentu VAT-5 potwierdzającego zarejestrowanie podmiotu jako podatnika VAT określone zostały rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 Nr 55. poz. 539 ze zm.).

Ponadto stosownie do treści art. 106 ust. 1, art. 99 ust, 1 i art. 103 ust. 1 ustawy o VAT radca prawny jako indywidualny podmiot ma obowiązek wystawienia faktury VAT, złożenia deklaracji podatkowej (deklaracja VAT-7) oraz wpłaty podatku na rachunek bankowy urzędu skarbowego do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, wynikający z tytułu wynagrodzenia za świadczenie usług zastępstwa procesowego z urzędu.

Jednocześnie informujemy, że faktura VAT zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT powinna określać w szczególności: dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Kierownik Biura Rady OIRP w Krakowie

dr Małgorzata Grelewicz - La Mela